Qeveria malazeze ka vendosur në fokus të strategjisë së saj energjetike një projekt të madh infrastrukture: ndërtimin e një terminali për gazin natyror të lëngshëm (LNG) pranë Portit të Barit, i shoqëruar me një central termik që do të furnizohet nga ky terminal.
Marrëveshje paraprake është firmosur me kompanitë amerikane Enerflex Energy Systems dhe Wethington Energy Innovation, që synojnë të zhvillojnë terminalin për import, ruajtje, regazifikim dhe transport të LNG-së përmes një tubacioni të shkurtër drejt centralit fqinje. Kapaciteti i centralit pritet të jetë midis 240 dhe 440 megavatëve, ndërkaq investimi total për projektin vlerësohet të jetë midis 130 dhe 250 milionë euro vetëm për terminalin, dhe deri në 500 milionë euro kur përfshihet edhe centrali termik.
Kjo nismë, sipas planeve fillestare, ka për qëllim që objektet të jenë operacionale deri në fund të vitit 2025. Lokacioni i parashikuar është në ose pranë Portit të Barit, ndërsa projekti është konsideruar si me interes kombëtar, gjë që do të mundësojë procedura më të shpejta për miratime dhe leje.
Në muajt e fundit, kompania japoneze JERA — një prej aktorëve kryesorë në tregun global të LNG-së — ka shfaqur interes për të investuar në sektorin energjetik të Malit të Zi. Takimet e zhvilluara me qeverinë malazeze kanë përfshirë diskutime për bashkëpunim investimor që mund të përqendrohet tek këto projekte LNG-je dhe centralet termike, duke u fokusuar në qëndrueshmëri, stabilitet të furnizimit dhe akses në kapital ndërkombëtar.
Megjithatë, projekti nuk kalon pa sfida dhe kundërshtime. Organizatat joqeveritare janë shprehur se terminali mund të krijojë një varësi afatgjatë ndaj gazit fosil dhe të pengojë kalimin drejt burimeve të ripërtëritshme. Gjithashtu, janë ngritur shqetësime për ndikimet mjedisore dhe për mungesën e infrastrukturës së transportit të gazit në vend. Draft-plani hapësinor i Malit të Zi për vitin 2040 tashmë përfshin një zonë për terminalin në Bigovica, pak kilometra larg qendrës së Barit, dhe parashikon masa mbrojtëse për t’u përballur me incidente potenciale mjedisore.
Zyrtarët malazezë argumentojnë se projekti do të përmirësojë sigurinë energjetike të vendit, do të diversifikojë burimet e energjisë dhe mund ta pozicionojë Malin e Zi si një qendër rajonale për LNG dhe gaz. Përveç kësaj, pritet të krijohen vende pune gjatë ndërtimit dhe operimit, si dhe të gjenerohen të ardhura përmes transitit dhe transportit të gazit. Por për realizimin e tij mbeten thelbësore studime teknike dhe mjedisore të plota, lejet përkatëse dhe përfshirja e partnerëve financiarë të besueshëm.
Në fund, ndonëse plani është ambicioz dhe ka mbështetje ndërkombëtare, koha e mbetur për përfundimin deri në vitin 2025 është e shkurtër dhe do të kërkojë një koordinim të fortë institucional dhe financiar për të shmangur vonesat. Gjithashtu, të dhënat për sasinë e LNG-së që do të importohet, detajet e logjistikës dhe ndikimi afatgjatë mjedisor ende nuk janë bërë plotësisht të qarta për publikun.
