Në Tbilisi u mbajt Forumi i Tranzicionit të Drejtë, ku përfaqësues të qeverive, partnerëve ndërkombëtarë, shoqërisë civile dhe komuniteteve nga e gjithë Evropa u mblodhen për të diskutuar se si efiçienca e energjisë mund të ndihmojë në uljen e varfërisë energjetike dhe të forcojë besimin publik në tranzicionin drejt energjisë së pastër.
Pjesëmarrësit theksuan se një tranzicion i vërtetë, i drejtë dhe i qëndrueshëm nuk mund të realizohet pa përfshirjen aktive të shoqërisë civile, organizatave jo-qeveritare dhe komuniteteve. Ekspertiza dhe perspektivat e tyre duhet të jenë pjesë e planifikimit strategjik.
Shtetet kontraktuese po përgatisin Planet e tyre Kombëtare për Energjinë dhe Klimën (NECP), dhe këtë herë rekomandohet që koncepti i “tranzicionit të drejtë” të përfshihet me korniza transparente dhe strategji afatgjata, në mënyrë që premtimet për dekarbonizim të sjellin përfitime reale për qytetarët dhe komunitetet.
Sipas studimeve të fundit të Sekretariatit të Komunitetit të Energjisë, në disa vende të rajonit – përfshirë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut – midis 30% dhe 40% e familjeve përballen me varfëri energjetike, për shkak të kostove të larta të energjisë dhe infrastrukturës energjetike të pamjaftueshme.
Studiuesit theksojnë se investime të synuara në efiçiencë energjetike dhe rehabilitimin e ndërtesave mund të reduktojnë kërkesën për energji deri në 60%, të përmirësojnë shëndetin dhe mirëqenien e qytetarëve, dhe madje të krijojnë vende pune vendore për çdo milion euro të investuar.
Përfaqësuesit e forumit theksuan se tranzicioni energjetik duhet të vendosë njerëzit në qendër – duke siguruar mbrojtje sociale, mundësi për komunitetet lokale dhe besueshmëri për qytetarët. Qeveritë u bëjnë thirrje për masa konkrete, si fonde për përmirësimin e energjisë në banesa, mbështetje për familjet e ndjeshme dhe aplikimin e principit “Energy Efficiency First” në politikat kombëtare.
