Një raport i publikuar së fundmi thekson se kriza e çmimeve të energjisë elektrike në Evropën Juglindore gjatë verës së vitit 2024 nuk ishte e pashmangshme.
Sipas analizës, kombinimi i kushteve ekstreme klimatike dhe mungesës së kapaciteteve të mjaftueshme të transmetimit shkaktoi rritje të paprecedentë të çmimeve, por një pjesë e këtyre problemeve mund të ishin parandaluar me masa të duhura.
Valët e të nxehtit gjatë verës rritën ndjeshëm konsumin e energjisë për ftohje, ndërkohë që temperaturat e larta ndikuan negativisht edhe në funksionimin e rrjeteve të transmetimit. Kufizimet në kapacitetet ndërkufitare, sidomos ndërmjet Hungarisë dhe vendeve fqinje, si dhe mes Bullgarisë e Rumanisë, krijuan vështirësi shtesë në furnizim.
Raporti përmend edhe uljen e prodhimit nga termocentralet me qymyr, si dhe vonesat në rikthimin në funksion të një reaktori bërthamor në Bullgari, si faktorë që e shtuan presionin mbi tregjet. Si pasojë, çmimet në disa periudha u rritën me 50 deri në 170 për qind, duke goditur rëndë konsumatorët dhe bizneset.
Ekspertët theksojnë se me investime të hershme në infrastrukturën e transmetimit, me rritje të fleksibilitetit të rrjetit dhe me plane të qarta për menaxhimin e situatave ekstreme klimatike, shpërthime të tilla të çmimeve mund të ishin zbutur ose shmangur plotësisht.
Raporti përfundon se për të shmangur skenarë të ngjashëm në vitet në vijim, vendet e rajonit duhet të fokusohen në zgjerimin e linjave të transmetimit ndërkufitar, në diversifikimin e burimeve të energjisë dhe në forcimin e kapaciteteve të reja të gjenerimit nga burimet e ripërtëritshme.
