Shqipëria do të bëhet pjesë e një projekti strategjik të ndërlidhjes energjetike me Italinë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, përmes një kablloje nëndetare që do të lidhë Vlorën me brigjet italiane.
Në mes të janarit 2025, në Abu Dhabi, ndodhi diçka që për shumicën e qytetarëve shqiptarë mund të kalonte pa shumë zhurmë. Por për ata që ndjekin nga afër zhvillimet në sektorin e energjisë, kjo ishte një ngjarje historike.
Shqipëria firmosi një marrëveshje trilaterale me Italinë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe për të ndërtuar një kabllo nënujore që do të lidhë Vlorën me jugun e Italisë – një projekt me potencial të jashtëzakonshëm për të ardhmen energjetike të vendit.
Kablloja, e gjatë rreth 430 kilometra, do të shtrihet në fund të detit Adriatik dhe do të përdoret për të transmetuar energji të prodhuar në Shqipëri drejt tregjeve italiane. Por kjo nuk është një linjë e zakonshme. Ajo do të shërbejë si një korridor modern për energji të pastër – energji e prodhuar nga dielli dhe era në territorin shqiptar. Dhe për të siguruar që kjo energji të jetë e disponueshme edhe kur nuk ka diell apo erë, parashikohet edhe ndërtimi i sistemeve të ruajtjes së energjisë me bateri (BESS).
Ky projekt është fryt i një bashkëpunimi strategjik mes tre aktorëve: Shqipëria që ofron potencialin natyror, Italia që ka nevojë për burime të reja të sigurta dhe të gjelbra, dhe Emiratet që sjellin kapital dhe përvojë teknologjike në fushën e energjisë së ripërtëritshme.
Në qendër të kësaj marrëveshjeje qëndron ideja që Shqipëria mund të bëhet jo vetëm prodhues i energjisë për vete, por edhe eksportues për vendet e tjera – një lëvizje që do të ndikojë drejtpërdrejt në zhvillimin ekonomik, investimet e huaja dhe rritjen e qëndrueshmërisë së rrjetit energjetik vendas.
Sipas planit, projekti do të zbatohet nga kompani të mëdha ndërkombëtare si Terna nga Italia dhe Taqa nga Emiratet, ndërsa nga pala shqiptare do të përfshihen institucionet si KESH dhe OST. Në Vlorë, aty ku do të nisë kablloja, pritet të ndërtohen impiante të reja diellore dhe të erës, me kapacitete që mund të arrijnë deri në 3,000 megavat – një shifër që përfaqëson disa herë më shumë se gjithë kapaciteti aktual i vendit.
Kablloja dhe sistemet me bateri që do ta shoqërojnë, do të luajnë një rol të dyfishtë: nga njëra anë do të lehtësojnë eksportin e energjisë, ndërsa nga ana tjetër do të ndihmojnë në balancimin e konsumit të brendshëm – pra më pak ndërprerje, më pak humbje dhe më shumë siguri për konsumatorët shqiptarë.
Ky projekt pritet të fillojë zbatimin brenda vitit 2025 dhe të përfundojë brenda tre viteve. Ai shënon një hap konkret drejt integrimit të Shqipërisë në tregun energjetik të Bashkimit Evropian, dhe një shans real që energjia e ripërtëritshme të mos mbetet më vetëm në strategji e konferenca, por të shndërrohet në realitet ekonomik dhe përfitim për njerëzit.
