Qeveria austriake planifikon të vendosë një tarifë rrjeti (Einspeisegebühr) për pronarët e centraleve fotovoltaike që furnizojnë me energji elektrike rrjetin publik, me qëllim ndarjen e drejtë të kostove të mirëmbajtjes së rrjetit. Kritikët paralajmërojnë se masa mund të kërcënojë modelin e biznesit të prodhuesve të vegjël dhe të ngadalësojë tranzicionin energjetik.
Qeveria austriake është në fazat e fundit të finalizimit të Ligjit të ri për Energjinë Elektrike (ELWOG), i cili, ndër të tjera, parashikon futjen e të ashtuquajturës “tarifë rrjeti” për pronarët e sistemeve fotovoltaike (PV) që ushqejnë energji elektrike në rrjetin publik të energjisë elektrike. Kjo tarifë, e quajtur Einspeisegebühr, do të zbatohet për sasinë e energjisë që pronarët e sistemeve fotovoltaike ushqejnë përsëri në rrjet, dhe sasia dhe struktura e saj do të përcaktohen nga agjencia rregullatore E-Control.
Qeveria, e udhëhequr nga OVP, e justifikon këtë veprim me nevojën për të shpërndarë në mënyrë të drejtë kostot e mirëmbajtjes dhe zgjerimit të rrjetit – kosto që aktualisht përballohen kryesisht nga konsumatorët që nuk zotërojnë instalime fotovoltaike. Sekretarja e Shtetit për Energjinë, Elisabeth Zehtner, e quajti atë “ndërgjegjësim për përgjegjësinë”, duke shpjeguar se qytetarët që përdorin energjinë me mençuri, duke instaluar sisteme baterish dhe duke e furnizuar minimalisht rrjetin, do të paguajnë shumë pak ose aspak. Ajo paralajmëron për problemin e të ashtuquajturit “ushqim sistemikisht i dëmshëm”, veçanërisht në orët e mesditës kur ka mbipopullim të rrjetit dhe çmime negative në treg.
Situata u përkeqësua pas krizës energjetike të shkaktuar nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia, kur shumë filluan të furnizonin me fitim rrjetin me energji elektrike, gjë që qeveria thotë se prish ekuilibrin dhe krijon një ndarje të padrejtë të barrës midis përdoruesve. Megjithatë, iniciativa është kritikuar ashpër nga shoqatat e industrisë, ekspertët ligjorë dhe partitë opozitare.
Sipas Vera Immitzer të Photovoltaic Austria, kjo përfaqëson një “taksë të re radikale që do të shkatërrojë modelin e biznesit të shumë instalimeve fotovoltaike”, sepse kosto të tilla nuk u llogaritën në investimet e qytetarëve. Reagimi ishte veçanërisht i fortë midis udhëheqëses së re të të Gjelbërve, Leonore Gewesler, e cila e quajti ligjin një “paketë ndëshkuese për proteksionistët e klimës” dhe bëri thirrje për negociata serioze mbi formulimin. Të Gjelbrit, si e vetmja parti opozitare me potencialin për të mbështetur ligjin, janë në një pozicion kyç për ta miratuar atë.
NEOC këmbëngul në transparencë më të madhe dhe futjen e tarifave fleksibile, ndërsa SPO avokon për një tarifë sociale të arritshme për një rreth më të gjerë qytetarësh. Komplikime të tjera vijnë nga aspekti ligjor – avokati Florian Stangl pohon se sipas ligjit evropian, shteti nuk mund ta detyrojë E-Control të futë një tarifë specifike, sepse rregullatori ka autonomi në përcaktimin e tarifave. Kjo plotësohet nga qëndrimet e koncerneve të energjisë, të tilla si EVN dhe Energie AG, të cilat argumentojnë se pronarët e sistemeve fotovoltaike duhet të përfshihen në financimin e rrjetit, sepse edhe ata e përdorin atë – jo për konsum, por për transmetim.
Për më tepër, EVN kohët e fundit ndryshoi modelin e tarifës së saj të furnizimit me energji nga fikse në variabël, që do të thotë pasiguri edhe më të madhe financiare për prodhuesit. Nga ana tjetër, sfidat teknike që lidhen me mbingarkesën e rrjetit, si dhe rritja e shpejtë e planifikuar e instalimeve fotovoltaike, hapin nevojën për investime të konsiderueshme në infrastrukturën e rrjetit.
Pyetja që mbetet pa përgjigje është se kush do t’i mbulojë këto kosto, të gjithë qytetarët apo vetëm ata që “shqetësojnë” rrjetin me energji elektrike të tepërt? Edhe pse qeveria pretendon se kjo është një shpërndarje e drejtë, kritikët kanë frikë se duke futur pengesa shtesë për prodhuesit e vegjël, kjo do të ngadalësojë kalimin në burime të rinovueshme. Javët në vijim do të tregojnë nëse do të arrihet një kompromis apo nëse ligji do ta ndajë publikun edhe më thellë.
