Ministrja e Energjisë së Serbisë, Dubravka Đedović Handanović, ka bërë të ditur se ky vend do të ketë nevojë për rreth 30 milionë euro për të përmbyllur dy fazat e para të programit të saj të energjisë bërthamore civile.
Deklarata u bë pas përfundimit të një studimi teknik të kryer nga kompanitë franceze EDF dhe Egis, i cili konfirmon se energjia bërthamore mund të integrohet në rrjetin energjetik të Serbisë brenda 15 deri në 20 vitet e ardhshme.
Sipas ministres serbe, këto dy faza, që janë në përputhje me udhëzimet e Agjencisë Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA), do të zgjasin pesë deri në shtatë vjet dhe do të përfshijnë studime paraprake të fizibilitetit, përgatitje ligjore dhe institucionale, si dhe krijimin e strukturave rregullatore për menaxhimin e sigurt të energjisë bërthamore në Serbi, raporton Energy Monitor.
Ky proces synon të vendosë themelet për zhvillimin e mëtejshëm të një centrali bërthamor ose vendosjen e reaktorëve modularë të vegjël (SMR), të cilët janë përmendur si një nga opsionet kryesore që po shqyrton qeveria serbe.
Ky zhvillim vjen pas heqjes së moratoriumit 35-vjeçar për ndërtimin e centraleve bërthamore në fund të vitit 2024, duke i hapur rrugë një epoke të re për sektorin e energjisë në Serbi.
Në muajt e fundit, janë ndërmarrë hapa konkretë për të ndërtuar kuadrin institucional, përfshirë një memorandum mirëkuptimi ndërmjet ministrive, universiteteve dhe instituteve shkencore në vend, që synon të forcojë kapacitetet vendore në këtë fushë të ndjeshme dhe teknologjikisht të avancuar, raporton Energy Monitor.
Serbia ka shprehur interes për të bashkëpunuar me një sërë vendesh, përfshirë Francën, Rusinë, Kinën dhe Korenë e Jugut, me qëllim që të sigurojë ekspertizën e nevojshme për ndërtimin dhe funksionimin e infrastrukturës bërthamore. Një marrëveshje bashkëpunimi me një nga këto vende pritet të finalizohet në muajt në vijim.
Edhe pse vlera prej 30 milionë eurosh nuk përfshin ndërtimin konkret të reaktorëve, ajo konsiderohet një hap thelbësor për të garantuar që procesi të ecë në përputhje me standardet ndërkombëtare të sigurisë dhe transparencës, raporton Energy Monitor.
Autoritetet serbe janë shprehur se vendimi për të ecur përpara me energjinë bërthamore vjen si pjesë e përpjekjeve për të siguruar furnizim afatgjatë dhe të qëndrueshëm me energji elektrike, në një kontekst global të krizave klimatike dhe të energjisë.
Zyrtarët e lartë kanë theksuar gjithashtu se programi do të ketë një komponent të fuqishëm edukues dhe shkencor, duke përfshirë përgatitjen e kuadrove të reja profesionale dhe trajnimin e ekspertëve vendorë, me qëllim që vendi të mos mbetet i varur tërësisht nga teknologjia dhe stafi i huaj.
Me këtë qasje, Serbia synon jo vetëm të përmbushë nevojat e saj energjetike, por edhe të pozicionohet si një nga vendet e para në rajon që ecën drejt energjisë bërthamore me bazë civile dhe të qëndrueshme.
/Energy Monitor
