Kosova është në prag të një transformimi të rëndësishëm energjetik, teksa projekti për rehabilitimin dhe modernizimin e Njësisë A3 në Korporatën Energjetike të Kosovës (KEK) hyn në një fazë të avancuar.
Pas një procesi të hapur dhe transparent, pesë kompani dhe konsorciume të përbëra nga kompani vendore dhe ndërkombëtare kanë dorëzuar ofertat e tyre për fazën e parakualifikimit të këtij projekti strategjik, që kap vlerën mbi 137 milionë euro.
Por përtej vlerës financiare apo natyrës konkurruese të projektit, ajo që e bën këtë investim të veçantë është ndikimi konkret që do të ketë në sektorin energjetik të Kosovës — në termat e rritjes së kapacitetit prodhues, efikasitetit, dhe uljes së ndotjes.
Rritje e prodhimit dhe e besueshmërisë së furnizimit
Njësia A3 do të kalojë nga një kapacitet prej 130 megavatësh në 215 megavatë bruto.
Kjo përfaqëson një rritje prej më shumë se 65%, që do të përkthehet drejtpërdrejt në një furnizim më të qëndrueshëm me energji elektrike për konsumatorët në Kosovë – veçanërisht gjatë muajve të dimrit, kur kërkesa arrin kulmin.
Operim më i gjatë, kosto më të ulëta
Nga 5,400 orë aktualisht, Njësia A3 do të operojë deri në 7,700 orë në vit. Kjo zgjeron ndjeshëm kohën e disponueshmërisë për prodhim të energjisë, duke reduktuar nevojën për importet e shtrenjta ose përdorimin e burimeve rezervë me kosto më të lartë.
Pesë oferta për tenderin mbi 137 milionësh të KEK-ut
Për ekonominë e vendit, kjo nënkupton një ulje të presionit financiar mbi institucionet publike dhe biznese.
Efikasitet më i lartë dhe shfrytëzim më i mirë i qymyrit
Projekti do të ulë sasinë e qymyrit të nevojshëm për të prodhuar një megavat energji nga 1.6 tonë në 1.15 tonë.
Kjo është një rritje domethënëse në efikasitet, që jo vetëm kursen një sasi të konsiderueshme të rezervave vendore të qymyrit, por ndikon edhe në uljen e emetimeve të CO₂ dhe ndotësve të tjerë.
Më afër standardeve të BE-së për mjedisin
Modernizimi i Njësisë A3 është një hap i qartë drejt përmbushjes së standardeve mjedisore të Bashkimit Evropian.
Përmes pajisjeve më të avancuara dhe teknologjisë për filtrimin dhe trajtimin e gazeve, pritet një reduktim i ndjeshëm i ndotjes së ajrit. Kjo është një fitore jo vetëm për sektorin energjetik, por edhe për shëndetin publik dhe përkushtimin e Kosovës ndaj tranzicionit të gjelbër.
Ky projekt nuk është vetëm një ndërhyrje teknike në një termocentral të vjetër — është një investim në të ardhmen energjetike të Kosovës.
Me kapacitete më të mëdha, përdorim më efikas të burimeve natyrore, dhe një ndikim më të ulët në mjedis, rehabilitimi i Njësisë A3 mund të bëhet shembull i mënyrës se si mund të menaxhohet tranzicioni energjetik në një ekonomi në zhvillim.
