Bota është në prag të një përparimi në luftën kundër klimës dhe lëndët djegëse fosile po mbarojnë, tha të martën shefi i OKB-së, ndërsa u bëri thirrje vendeve të drejtojnë mbështetjen drejt energjisë me karbon të ulët.
Më shumë se nëntë në 10 projekte të energjisë së rinovueshme në nivel global tani janë më të lira se alternativat e karburanteve fosile. Energjia diellore është rreth 41% më e lirë se alternativa më e lirë e karburanteve fosile, dhe gjenerimi i energjisë nga era në tokë është më pak se gjysma e çmimit të karburanteve fosile, sipas një raporti nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë së Rinovueshme.
Kostot janë ulur nga përdorimi gjithnjë e më i përhapur i teknologjive, një fokus i madh në prodhimin me karbon të ulët në Kinë dhe investimet në rritje në sektor, duke arritur në 2 trilionë dollarë vitin e kaluar – që ishte 800 miliardë dollarë më shumë sesa shpenzoheshin për lëndët djegëse fosile, dhe një rritje prej 70% në dekadën e fundit.
Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, tha: “Jemi në prag të një epoke të re. Lëndët djegëse fosile po mbarojnë. Dielli po lind në një epokë të energjisë së pastër.”
Guterres tha se vendet që kërkojnë siguri energjetike kundër kërcënimeve gjeopolitike dhe kosto më të ulëta për konsumatorët në mes të një krize globale të kostos së jetesës duhet të zgjedhin burimet e rinovueshme. “Kërcënimi më i madh për sigurinë energjetike sot janë lëndët djegëse fosile. Ato i lënë ekonomitë dhe njerëzit në mëshirën e tronditjeve të çmimeve, ndërprerjeve të furnizimit dhe trazirave gjeopolitike”, tha ai. “Nuk ka rritje çmimesh për rrezet e diellit. Nuk ka embargo për energjinë e erës.”
Megjithatë, kërkesa për energji është ende në rritje, e nxitur nga kërkesa për ftohje, ndërsa temperaturat rriten përtej niveleve të përballueshme në shumë vende, dhe nga kërkesa në rritje për energji për qendrat e të dhënave të IT-së, përfshirë edhe për inteligjencën artificiale . Nëse edhe një pjesë e kësaj rritjeje i kushtohet lëndëve djegëse fosile, do të bëhet e pamundur të kufizohet rritja e temperaturës globale në 1.5 gradë Celsius mbi nivelet paraindustriale, siç janë zotuar vendet ta bëjnë .
Sekretari i përgjithshëm u bëri thirrje kompanive të mëdha të teknologjisë që të angazhohen për të furnizuar 100% të kërkesave të tyre për energji elektrike nga gjenerimi me karbon të ulët deri në vitin 2030.
Pothuajse çdo vend tani është i detyruar të hartojë një plan të ri kombëtar për emetimet e gazrave serrë sipas marrëveshjes së klimës së Parisit të vitit 2015. Guterres tha se kishte kuptim ekonomikisht që vendet t’i përdorin këto plane, që pritet të dorëzohen në shtator, për të kanalizuar mbështetjen në energjinë me karbon të ulët dhe për të zvogëluar miliardat në subvencione që ende shkojnë për lëndët djegëse fosile.
“Ky transformim ka të bëjë në thelb me sigurinë energjetike dhe sigurinë e njerëzve. Ka të bëjë me ekonominë e zgjuar”, tha ai në një fjalim në Nju Jork, i cili u shty nga muaji i kaluar për shkak të sulmit të Izraelit ndaj Iranit. “Ne e kemi kaluar pikën pa kthim (tek lëndët djegëse fosile).”
Francesco La Camera, drejtori i përgjithshëm i Irena, tha: “Konkurrueshmëria e kostos së burimeve të rinovueshme është realiteti i sotëm. Energjia e re e rinovueshme i tejkalon lëndët djegëse fosile në kosto, duke ofruar një rrugë të qartë drejt energjisë së përballueshme, të sigurt dhe të qëndrueshme.”
Interesat për lëndët djegëse fosile janë ende të forta në shumë vende. Në SHBA, stimujt për energji të pastër janë ulur nga Donald Trump, i cili po kërkon të nxisë qymyrin, gazin dhe naftën. Në Kinë, termocentralet e reja me qymyr janë ende duke u planifikuar , pavarësisht performancës së fortë të vendit në burimet e rinovueshme, dhe në mars, kryeministri i Indisë, Narendra Modi, festoi prodhimin e miliardtë të qymyrit në vend.
La Camera tha: “Progresi [në burimet e rinovueshme] nuk është i garantuar. Rritja e tensioneve gjeopolitike, tarifat tregtare dhe kufizimet e furnizimit me materiale kërcënojnë të ngadalësojnë vrullin dhe të rrisin kostot.”
/Motilokal.com
