Kriza klimatike është një nga sfidat më të mëdha të kohës sonë. Për ne të rinjtë e Maqedonisë së Veriut, kjo nuk është një temë e largët që lidhet vetëm me shkencën, por një realitet që e shohim çdo ditë. Dimrat nuk janë më aq të ftohtë sa dikur, verat bëhen gjithnjë e më të nxehta, zjarret në male janë më të shpeshta dhe ndotja e ajrit është një problem që prek drejtpërdrejt shëndetin tonë. Ndaj, integrimi i Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Europian është një shans i madh për të sjellë ndryshime konkrete, duke e kthyer vendin tonë në një pjesë aktive të përpjekjes globale për klimën.
Bashkimi Europian është lider botëror në politikat për klimën dhe energjinë e gjelbër. Me Marrëveshjen e Gjelbër Europiane, BE ka vendosur objektiva të qarta për të reduktuar ndjeshëm emetimet e dioksidit të karbonit dhe për të investuar në burime të ripërtëritshme të energjisë. Për ne të rinjtë e Maqedonisë së Veriut, anëtarësimi në këtë bashkësi do të thotë që edhe vendi ynë do të përfshihet në këto politika dhe do të ketë qasje në fondet dhe teknologjitë që e bëjnë këtë ndryshim të mundur. Një vend që deri dje mbështetej kryesisht tek qymyri, mund të kalojë drejt paneleve diellore, turbinave me erë dhe burimeve të tjera të pastra të energjisë.
Energjia e gjelbër nuk është vetëm një çështje teknike, por edhe një mundësi për punësim dhe zhvillim për të rinjtë. Shumë profesione të së ardhmes lidhen me energjinë e ripërtëritshme, eficiencën e ndërtesave, teknologjitë e transportit ekologjik dhe inovacionet për kursimin e energjisë. Për ne kjo do të thotë më shumë vende pune cilësore, më shumë mundësi për të zhvilluar biznese të reja dhe më shumë hapësirë për kreativitet. Një grup studentësh të inxhinierisë mund të punojnë në projekte për panele diellore, ndërsa një tjetër grup i rinjsh mund të zhvillojë aplikacione që ndihmojnë qytetarët të kursejnë energji. Këto janë mundësi konkrete që mund të bëhen realitet me mbështetjen e BE-së.
Një aspekt shumë i rëndësishëm është se rinia mund të bëhet zëri kryesor i ndryshimit klimatik. Në vendet e BE-së, të rinjtë shpesh kanë udhëhequr protesta dhe fushata për mbrojtjen e klimës, duke kërkuar veprim më të shpejtë nga qeveritë. Edhe tek ne, kjo energji rinore ekziston, por shpesh nuk ka hapësirë të mjaftueshme për t’u shprehur. Me integrimin, të rinjtë e Maqedonisë së Veriut do të kenë mundësi të bashkohen me lëvizje europiane, të marrin pjesë në forume ndërkombëtare dhe të ndikojnë në politikat që prekin të ardhmen tonë. Imagjinoni një të re nga Gostivari që flet në Parlamentin Europian për pasojat e ndotjes së ajrit në qytetin e saj, ose një grup të rinjsh nga Tetova që paraqesin një projekt për menaxhimin e mbeturinave në Bruksel. Këto nuk janë më thjesht ëndrra, por mundësi reale.
Integrimi në BE do të sjellë gjithashtu investime të mëdha në infrastrukturën e gjelbër. Do të ndërtohen rrugë dhe linja transporti që përdorin energji të pastër, qytetet do të kenë më shumë hapësira të gjelbra dhe menaxhimi i mbeturinave do të bëhet më efikas. Për ne të rinjtë që duam të jetojmë në qytete më të pastra e më të shëndetshme, kjo është një ndryshim i madh. Do të kemi më shumë parqe, ajër më të pastër dhe një mënyrë jetese që na lejon të jemi aktivë dhe të shëndetshëm.
Një nga sfidat më të mëdha që kemi sot është ndotja e ajrit. Në shumë qytete të Maqedonisë së Veriut, përfshirë Shkupin dhe Tetovën, ajri shpesh është i rëndë dhe i dëmshëm për shëndetin. Standardet e BE-së janë shumë të rrepta kur bëhet fjalë për ndotjen e ajrit, dhe anëtarësimi do të thotë që vendi ynë do të duhet të ndërmarrë hapa seriozë për ta përmirësuar situatën. Kjo do të thotë më pak përdorim të qymyrit, më shumë transport publik ekologjik dhe më shumë kontroll mbi ndotësit industrialë. Për ne të rinjtë, kjo është një garanci se do të jetojmë më gjatë dhe më shëndetshëm.
Por energjia e gjelbër dhe veprimi për klimën nuk janë vetëm përgjegjësi të institucioneve. Ne si të rinj kemi një rol vendimtar. Ne mund të ndryshojmë zakonet tona të përditshme, duke përdorur më shumë biçikletat, duke reduktuar plastikën, duke ricikluar dhe duke promovuar sjellje që ndihmojnë planetin. Nëse secili prej nesh bën hapa të vegjël, atëherë kur këto hapa bashkohen në një nivel europian, ato bëhen një ndryshim i madh. Integrimi na jep mjetet dhe standardet, por suksesi do të varet nga sa shumë ne të rinjtë jemi të gatshëm të bëjmë pjesën tonë.
Në fund, energjia e gjelbër dhe veprimi për klimën janë një mundësi për të ndërtuar një Maqedoni të Veriut që është jo vetëm pjesë e Europës, por edhe një shembull i saj. Për ne të rinjtë, kjo është një thirrje për të qenë gjenerata që nuk mjaftohet vetëm me fjalë, por që vepron për të mbrojtur të ardhmen. Integrimi në BE nuk është vetëm një premtim për standarde më të mira, por edhe një mundësi për të marrë pjesë aktive në ndërtimin e një bote më të gjelbër dhe më të drejtë. Ne kemi energjinë, pasionin dhe vizionin për ta bërë këtë, dhe BE na jep hapësirën dhe mbështetjen për ta kthyer në realitet.
/Ky shkrim është përgatitur nga pjesmarësit e aktiviteteve të projektit “Me të Rinj, Art dhe Gazetari – Drejt Rrugës së BE-së”, i cili financohet nga Bashkimi Evropian përmes ALDA Balkans, Eurothink dhe BIRC
