Sllovakia dhe Hungaria po i rezistojnë presionit të ardhur nga administrata e presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për të pezulluar blerjet e tyre të produkteve energjetike nga Rusia, ndërsa Rumania shpreh mbështetje për nismën e SHBA-së.
Ministrja rumune e Jashtme, Oana Țoiu, i tha emisionit “12 minuta” të Euronews se Bukureshti mbështet “ambicien” e Presidentit Trump që vendet e BE-së të ndalojnë furnizimet energjetike ruso-vija që, sipas saj, financojnë luftën në Ukrainë.
Țoiu deklaroi se “Rumania e ka marrë këtë vendim prej kohësh” dhe shtoi se kishte diskutuar më tej çështjen edhe me sekretarin e Shtetit amerikan, Marco Rubio, duke vënë në dukje një “ambicie të përbashkët për të ndihmuar në arritjen e një marrëveshjeje paqeje në Ukrainë”. Ajo theksoi gjithashtu shqetësimin për narrativat dhe ndërhyrjet që vijnë nga Rusia, dhe nevojën për të rritur presionin kundër këtyre veprimeve.
BE-ja, thuhet në deklaratë, ka ulur ndjeshëm varësinë nga energjia ruse që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës në 2022 dhe planifikon ta heqë gradualisht këtë varësi deri më 1 janar 2028. Megjithatë, Hungaria dhe Sllovakia mbeten importuese të konsiderueshme të energjisë ruse dhe janë shfaqur kundër pezullimit të menjëhershëm të blerjeve, duke vënë në vështirësi përpjekjet për sanksione të reja.
Çështja pritet të kthehet në diskutim gjatë samitit të liderëve të BE-së në Bruksel, ku ekzekutivi i Bashkimit po nxit përfshirjen e tarifave mbi naftën ruse si pjesë e një pakete të 19-të sanksionesh. Qëllimi, sipas nismës, është të bëhen importet më të shtrenjta dhe të shtyhet diversifikimi i furnizimeve nga vende si Hungaria dhe Sllovakia. Megjithatë, kryeministri i Sllovakisë, Robert Fico, ka shprehur tashmë kundërshtimin e tij dhe mund të bllokojë miratimin e masave.
Țoiu paralajmëroi se Rumania ndodhet në vijën e parë të “luftës hibride” të Rusisë, duke u përballur me sulme të ndërhyrjeve dhe dezinformatave. Ajo përmendi rastin e anulimit të balotazhit presidencial në dhjetor, të cilin autoritetet e lidhnin me ndërhyrje të dyshimta të Rusisë, dhe nënvizoi se kërcënimet nuk kanë zhdukur.
Sa i përket mbrojtjes nga dronët, ministrja tha se Rumania ka ndryshuar ligjet për të mundësuar që pilotët të qëllojnë për të rrëzuar mjete ajrore ndërhyrëse kur përbëjnë kërcënim, dhe se po bashkëpunon me Ukrainën për prodhimin e dronëve mbrojtës. Ajo shtoi se vendi synon të zhvillojë më shumë projekte bashkëpunuese rumuno-ukrainase dhe tërheqje të investimeve nga SHBA-ja për të forcuar kapacitetet e mbrojtjes.
Țoiu mbështeti gjithashtu planin e Komisionit Evropian për një “mur dronësh” për mbrojtjen e krahut lindor, i cili pritet të jetë plotësisht funksional deri më 2027. Ajo përfundoi duke theksuar nevojën për një përgjigje të bashkuar të BE-së për të mbrojtur vendet anëtare dhe aspirantet nga ndërhyrjet dhe kërcënimet e jashtme.
