Sipas të dhënave të publikuara nga RE‑Source Platform më 5 nëntor 2025, numri i marrëveshjeve për blerje energjie (MBE) të nënshkruara në Evropë ka pësuar një rënie prej rreth 60% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, ndërsa kapaciteti i kontraktuar është ulur me afërsisht 40%. Ky zhvillim ka shkaktuar shqetësim tek ekspertët dhe aktorët e tregut, pasi MBE-të janë një instrument kyç për financimin dhe zhvillimin e burimeve të ripërtëritshme.
Platforma, që bashkon blerës korporatash të energjisë së pastër, zhvillues dhe institucione si SolarPower Europe, thekson se pengesat kryesore lidhen me vonesat në lidhjen e projekteve me rrjetin elektrik, ngadalësimin e proceseve të lejeve për investimet e reja, si dhe ndikimin e çmimeve negative të energjisë në tregun e shumicës, gjë që po e bën më të pasigurt modelin e MBE-ve.
Ekspertët paralajmërojnë se rënia e marrëveshjeve MBE mund të ngadalësojë ndjeshëm tranzicionin drejt energjisë së ripërtëritshme në Evropë. MBE-të nuk janë vetëm instrument për stabilizimin e çmimit të energjisë për blerësit korporatë, por edhe një mjet kyç për sigurimin e financimit të projekteve të reja diellore dhe erërore. Pa to, projektet mund të përballen me sfida financiare dhe risk më të lartë, gjë që ka pasoja për konkurrencën dhe sigurinë energjetike.
Për vendet e Ballkanit Perëndimor, përfshirë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, këto të dhëna përbëjnë një paralajmërim. Nëse trendi i uljes së MBE-ve vazhdon, investitorët e huaj mund të ngadalësojnë ose rishikojnë projektet e ripërtëritshme në rajon, duke rritur kostot dhe vonesat në zhvillimin e sektorit të energjisë së pastër.
RE‑Source Platform nënvizon se për të rikthyer ritmin e lartë të nënshkrimeve të MBE-ve, shtetet dhe autoritetet duhet të përshpejtojnë proceset e lejeve, të investojnë në infrastrukturën e rrjetit dhe të krijojnë kushte më të qëndrueshme për tregun, duke siguruar kështu që marrëveshjet për blerje energjie të mbeten një instrument i besueshëm dhe efikas për tranzicionin energjetik.
