Energjia diellore po bëhet një shtyllë kyçe e tranzicionit global të energjisë. Sipas raportit të fundit nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë së Rinovueshme (IRENA), investimet në teknologjitë diellore do të arrijnë një rekord prej 489 miliardë eurosh në vitin 2024, që është 49 për qind më shumë se shuma mesatare në dy vitet e mëparshme. Energjia diellore kështu përbën pjesën dominuese të investimeve në burimet e rinovueshme, një shifër mbresëlënëse prej 697 miliardë eurosh të investuara në teknologjitë e rinovueshme.
Kjo rritje nxitet nga një kombinim i stimujve politik dhe rënieve dramatike të çmimeve si për sistemet fotovoltaike në shkallë të madhe ashtu edhe për ato të vogla. IRENA thekson se kjo është një teknologji e rrallë ku investimi aktual më në fund i afrohet mesatares vjetore të nevojshme deri në vitin 2030 për të qëndruar në rrugën e duhur për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5°C deri në vitin 2050.
Investitorët më të mëdhenj mbeten Kina, Evropa dhe Shtetet e Bashkuara, por raporti thekson gjithashtu rritjen e fortë të investimeve në Brazil, Indi, Pakistan dhe Afrikën e Jugut. Pavarësisht optimizmit, IRENA paralajmëron se zgjerimi i mëtejshëm mund të ngadalësohet nga një numër faktorësh: tensionet tregtare, regjimet e pasigurta doganore, trazirat gjeopolitike dhe rreziqet makroekonomike.
Një tjetër trend kyç është ngadalësimi masiv i investimeve në zinxhirin e furnizimit të industrisë diellore. Pas një vale të madhe investimesh në fabrikat e paneleve, mbiprodhimi global çoi në një rënie prej 72 për qind të investimeve në vetëm 21.2 miliardë euro. Në të njëjtën kohë, investimet në fabrikat e baterive u rritën me 112 për qind në 63.5 miliardë euro, me Kinën që përbënte 84 për qind të investimeve globale në prodhimin e baterive.
Investimet totale në teknologjitë e tranzicionit energjetik në vitin 2024 arritën në 2.07 trilionë euro, një rritje prej 9 për qind. Pas burimeve të rinovueshme, segmenti më i madh janë automjetet elektrike (689 miliardë euro), të ndjekura nga infrastruktura e rrjetit, hidrogjeni i gjelbër, ruajtja e baterive dhe infrastruktura e mbushjes së veturave elektrike. Është interesante se burimet e rinovueshme, rrjetet dhe bateritë së bashku i tejkaluan investimet në lëndët djegëse fosile për herë të parë.
Por IRENA paralajmëron qartë për strukturën e kapitalit. Pothuajse gjysma e investimeve globale në teknologjitë e rinovueshme vjen nga borxhi klasik, i shtrenjtë në treg, dhe vetëm 1.6 për qind përbëhet nga kredi dhe grante të buta. Kjo i vendos vendet në zhvillim në një pozicion jashtëzakonisht të pafavorshëm dhe kërcënon të thellojë borxhet e tyre.
/Motilokal.com
