Përpara mbërritjes së baterive të famshme në gjendje të ngurtë, duhet të shfaqet një teknologji tjetër alternative për bateritë aktuale të litiumit. Raportet e fundit sugjerojnë se bateritë me jon natriumi së shpejti do të hyjnë në fazën përfundimtare të komercializimit.
Në fushën e baterive për veturat elektrike, bateritë litium-jon janë protagonistët e tregut. Dhe brenda tyre, bateritë LFP (Lithium-Iron-Fosfat) kanë fituar kohët e fundit popullaritetin më të madh, kryesisht sepse janë më ekonomike dhe, falë përparimeve të fundit teknologjike, kanë një dendësi energjie afër asaj të baterive NCM (Nikel-Kobalt-Mangan).
Një variant i tretë do të prezantohet në treg shumë shpejt. Dhe nuk po flasim për bateritë në gjendje të ngurtë, mbërritja dhe prodhimi masiv i të cilave nuk do të ndodhë për disa vite. Po flasim për bateritë me jon natriumi, të cilat tashmë janë realitet në disa vetura në Kinë.
Lajmi në vetvete është se një studim nga Instituti i famshëm Fraunhofer FFB dhe Universiteti i Münsterit, Gjermani, sugjeron që prodhimi masiv në shkallë industriale i këtij lloji baterie do të fillojë së shpejti. Megjithatë, duhet theksuar se procesi i tyre evolucionar është ende në një fazë të hershme dhe ende përballet me sfida.
Megjithatë, avantazhet e tyre janë të dukshme dhe të njohura mirë: kosto më të ulëta, disponueshmëri më e madhe e materialeve dhe prodhim i qëndrueshëm. Sot, bateritë me jon natriumi, nga të cilat gjigandi kinez CATL është tashmë në gjeneratën e tij të dytë, janë projektuar posaçërisht për aplikime me kërkesa më të ulëta për dendësi energjie. Ato gjithashtu kanë avantazhin e të qenit në gjendje t’i rezistojnë të ftohtit ekstrem deri në -40 gradë Celsius.
Për shembull, në sistemet stacionare të magazinimit, në sistemet rezervë të fabrikës ose në logjistikën e brendshme, sistemet e magazinimit të energjisë shtëpiake… por edhe për automjetet elektrike, veçanërisht ato me fuqi të ulët, të paktën për momentin.
Në kontekstin e shumë nevojave që lidhen me elektrifikimin e flotës, bateritë e reja me jon natriumi mund të luajnë një rol kyç në veturat elektrike të së ardhmes, veçanërisht ndërsa tregu po lëviz drejt një brezi të ri automjetesh të përballueshme.
Po, ato kanë performancë më të ulët, sepse ruajnë edhe më pak energji sesa LFP-të, por janë më të lira dhe më miqësore me mjedisin. Por hapësira për përmirësim dhe përdorimet e tyre të mundshme i bëjnë ato një tërheqje të madhe. Kohët e fundit ato janë quajtur “yll në ngritje” në Shtetet e Bashkuara.
Duke pasur parasysh natyrën e kufizuar të litiumit, thuhet madje se natriumi ka rezerva 1,000 herë më të mëdha se litiumi. Dhe pothuajse më e rëndësishmja, Kina nuk e kontrollon më këtë lëndë të parë, gjë që do të ndihmonte në uljen e varësisë në rritje nga gjigandi aziatik.
Studimi i Fraunhofer FFB tregon përmirësime të mundshme në këto bateri me jon natriumi, kryesisht përmes optimizimit të materialit. Qelizat me katoda oksidi të shtresuara janë ndër më premtueset midis baterive me jon natriumi. Ato arrijnë dendësitë më të larta të energjisë nga llojet e qelizave të studiuara.
Ekzistojnë disa alternativa kur konfigurohen bateritë me jon natriumi, por megjithëse përdoren materiale të ndryshme për katodën e baterisë, protagonisti pothuajse absolut për anodën është karboni i fortë. Pavarësisht dobësisë së tij në energji, ky është gjithashtu një nga avantazhet më të mëdha ndaj baterive me jon litium. Këto të fundit përdorin grafit sintetik, prodhimi i të cilit është shumë intensiv në energji.
“Konsumi i ulët i energjisë në prodhimin e karbonit të fortë jo vetëm që zvogëlon emetimet, por edhe koston e materialeve të anodës, e cila është një avantazh vendimtar krahasuar me teknologjinë e joneve litium. Potenciali për zhvillim është i madh. Me optimizime të synuara, hendeku me fosfatin litium-hekur mund të mbyllet në të ardhmen e afërt. Për të përfituar nga kjo, është i nevojshëm financim i dedikuar për kërkim dhe zhvillim”, thotë Simon Lux, drejtor i qendrës kërkimore të Fraunhofer për prodhimin e qelizave të baterive.
/Motilokal.com
