Qeveria e Serbisë ka miratuar Planin për Tranzicion të Drejtë Energjetik, një dokument strategjik që do të udhëheqë vendin drejt një kalimi më të qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës nga lëndët djegëse fosile, kryesisht qymyri, drejt burimeve të pastra dhe të ripërtëritshme të energjisë deri në vitin 2030.
Plani është i bazuar në Planin Kombëtar të Integruar për Energjinë dhe Klimën dhe synon të sigurojë një tranzicion të drejtë për punëtorët dhe komunitetet që aktualisht varen nga sektori i qymyrit. Ai përfshin masa konkrete për riorientimin profesional të punëtorëve, nxitjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, dhe krijimin e vendeve të reja të punës në sektorë alternativë dhe të qëndrueshëm.
Sipas përllogaritjeve, për zbatimin e planit do të nevojiten rreth 88 milionë euro investime, të cilat do të përdoren për zhvillim ekonomik në rajonet e prekura, rritje të kapaciteteve për energji të pastër, si dhe për programe trajnimi dhe edukimi të fuqisë punëtore.
Plani gjithashtu parashikon që Serbia të ulë emetimet e gazeve serrë me 40.3% deri në fund të dekadës, krahasuar me nivelin bazë të vitit 1990. Megjithatë, një pjesë e organizatave të shoqërisë civile kanë shprehur shqetësime lidhur me mungesën e afateve të qarta për mbylljen e termocentraleve me qymyr dhe mungesën e detajeve për zbatimin konkret të masave.
Kritikët vlerësojnë se plani përqendrohet më shumë në dokumentacion dhe aktivitete përgatitore sesa në veprime konkrete që do të ndikojnë drejtpërdrejt në përmirësimin e jetës së qytetarëve në zonat e varura nga industria e qymyrit.
Megjithatë, miratimi i këtij plani paraqet një hap të rëndësishëm për Serbinë në përputhje me angazhimet rajonale dhe evropiane për dekarbonizim dhe tranzicion të drejtë energjetik, me fokus në drejtësinë sociale, zhvillimin ekonomik dhe mbrojtjen e mjedisit.
